De SMART-methode is populair in het bedrijfsleven. Logisch, want wie doelen stelt, wil iets bereiken. Maar dan moet je natuurlijk wél weten hoe je jouw resultaten gaat beoordelen en wanneer. Als je SMART doelen stelt, laat je niks aan het toeval over. In dit artikel leer je hoe je deze methode kunt gebruiken bij het formuleren van jouw (leer-)doelen en zul je zien waarom dit tot goede resultaten leidt.
Wat is de SMART-methode?
De SMART-methode is een methode waarmee je ervoor zorgt dat jouw doelen elk van de volgende vijf kenmerken bezitten: Specifiek, Meetbaar, Achievable (Haalbaar), Relevant en Tijdgebonden. Deze vijf woorden vormen met hun eerste letters samen het acronym SMART.
S – Specifiek
Jouw doel is specifiek wanneer deze duidelijk en goed gedefinieerd is. Het beantwoordt dan de vragen wat, waarom en hoe.
M – Meetbaar
Een doel is meetbaar wanneer deze kwantificeerbaar is en criteria voor succes heeft. Alleen dan kun je de voortgang bijhouden en bepalen wanneer het doel is bereikt.
A – Achievable (Haalbaar)
SMART doelen zijn achievable of haalbaar als deze binnen jouw bereik en mogelijkheden ligt. Het moet je uitdagen, maar niet zo moeilijk zijn dat het onmogelijk te bereiken is.
R – Relevant
Je doel is relevant indien deze in overeenstemming is met jouw waarden en prioriteiten. Het moet je helpen om te bereiken wat je in het grotere geheel wilt.
T – Tijdgebonden
Een doel is tijdgebonden mits deze een specifieke deadline heeft. Dit biedt een gevoel van urgentie en helpt je verantwoordelijk te houden.
Wat maak de SMART-methode zo effectief?
Hoe specifieker het doel is, hoe groter de kans dat je het bereikt. Hier dragen SMART doelen in alle opzichten aan bij. Andere methoden om doelstellingen te formuleren, zoals OKR (Objectives and Key Results), BHAG (Big Hairy Audacious Goals) en Lean Six Sigma (een methodologie die zich richt op het identificeren en elimineren van verspilling en inefficiëntie in processen) zijn ook effectief, maar de SMART-methode is zo handig omdat deze voor vrijwel elk type doel toepasbaar is. Zowel voor organisatiedoelen als individuele doelen. Het acronym is makkelijk te onthouden en biedt je zo keer op keer snel en eenvoudig sturing bij het formuleren.
Hoe kun je SMART doelen formuleren?
Als je zelf SMART doelstellingen wilt formuleren, kun je er met de volgende acht handige vragen voor zorgen dat je doelen aan alle criteria voldoen.
- Wat wil ik precies bereiken? (Specifiek)
- Waarom wil ik dit bereiken? (Specifiek)
- Welke acties moet ik ondernemen om dat te doen? (Specifiek)
- Welke cijfers, getallen of statistieken kan ik gebruiken om mijn vooruitgang te meten? (Meetbaar)
- Beschik ik (of beschikt mijn team) over de nodige middelen, vaardigheden en kennis om mijn doel te bereiken? (Achievable/Haalbaar)
- Past het doel bij mijn grotere visie of de grotere visie/doelen van mijn organisatie? (Relevant)
- Wanneer wil ik mijn doel bereiken? (Tijdgebonden)
- Zijn er belangrijke mijlpalen die ik tussentijds moet halen om mijn doel te bereiken? (Tijdgebonden)
Zodra je het antwoord hebt geformuleerd op de bovenstaande vragen, kun je jouw antwoorden vervolgens in één zin samenvatten.
SMART doelen stellen; een voorbeeld
Laten we als voorbeeld een leerdoel nemen. Stel: jij (of jouw medewerker) wil Frans leren.
Het antwoord op bovenstaande acht vragen, kan dan bijvoorbeeld zijn:
1. Wat wil ik precies bereiken? (Specifiek)
Ik wil mijn kennis van de Franse taal vergroten.
2. Waarom wil ik dit bereiken? (Specifiek)
Omdat ik op reis ga naar Frankrijk.
3. Welke acties moet ik ondernemen om dat te doen? (Specifiek)
Daarvoor moet ik een taalcursus Frans volgen.
4. Welke cijfers, getallen of statistieken kan ik gebruiken om mijn vooruitgang te meten? (Meetbaar)
Ik wil in staat zijn om een eenvoudig gesprek te voeren in het Frans met een Franstalige vriend of zakenpartner binnen 6 maanden.
5. Beschik ik (of beschikt mijn team) over de nodige middelen, vaardigheden en kennis om mijn doel te bereiken? (Achievable/Haalbaar)
Ik kan me inschrijven voor een Franse taalcursus en minstens 3 uur per week besteden aan het leren van de taal, inclusief het oefenen van spreek- en luistervaardigheden.
6. Past het doel bij mijn grotere visie of de grotere visie/doelen van mijn organisatie? (Relevant)
Het verbeteren van mijn Franse taalvaardigheid zal me helpen om gemakkelijker te communiceren met Franstalige vrienden en zakelijke partners, en mijn culturele begrip en vaardigheden verbeteren.
7. Wanneer wil ik mijn doel bereiken? (Tijdgebonden)
Ik zal dit doel binnen 6 maanden bereiken, zodat ik mijn vaardigheden kan gebruiken tijdens mijn geplande reis naar Frankrijk in de zomer.
8. Zijn er belangrijke mijlpalen die ik tussentijds moet halen om mijn doel te bereiken? (Tijdgebonden)
Nee. Maar ik zou bijvoorbeeld wel elke maand een voortgangstoets kunnen doen.
Als je jouw leerdoel vervolgens in een zin zou samenvatten, krijg je hieruit het volgende SMART doel:
Ik wil binnen 6 maanden een beginnerscursus Frans afronden waardoor ik een eenvoudig gesprek kan voeren in het Frans.
Wil je meer leren over hoe je jouw medewerkers helpt bij het formuleren van doelen als het gaat over leren en ontwikkelen? Lees dan ook onze 9 tips om de ontwikkeling van je medewerkers te stimuleren.
